Goodison Park: Lịch sử và sự thân thuộc của sân Everton

Nhắc đến bóng đá Anh, người ta không chỉ nhớ đến những trận cầu đỉnh cao, những ngôi sao sân cỏ mà còn là những thánh địa huyền thoại, nơi chứng kiến biết bao thăng trầm lịch sử. Và trong bản đồ những sân vận động mang tính biểu tượng ấy, không thể không kể đến Goodison Park: Lịch Sử Và Sự Thân Thuộc Của Sân Vận động Everton. Đây không chỉ là một công trình kiến trúc, mà còn là linh hồn, là niềm tự hào, là nơi lưu giữ ký ức của biết bao thế hệ Toffees (biệt danh của CĐV Everton). Tại sao “Bà đầm già” này lại có sức hút mãnh liệt và chiếm một vị trí đặc biệt trong trái tim người hâm mộ đến vậy?

Goodison Park, tọa lạc tại quận Walton, thành phố Liverpool, không chỉ đơn thuần là nơi Everton thi đấu các trận sân nhà. Nó là một phần máu thịt của câu lạc bộ, một chứng nhân lịch sử sống động đã trải qua hơn 130 năm tuổi đời. Đối với nhiều người hâm mộ, bước chân vào Goodison Park giống như trở về nhà, một cảm giác thân thuộc khó tả, nơi những tiếng hò reo, những bài hát truyền thống và cả những tiếng thở dài tiếc nuối hòa quyện vào nhau, tạo nên một bản giao hưởng cảm xúc độc nhất vô nhị. Hãy cùng thethaotonghop.net khám phá sâu hơn về lịch sử hào hùng và sự gắn kết đặc biệt mà sân vận động này mang lại.

Lịch sử hình thành: Chứng nhân thăng trầm của bóng đá Anh

Để hiểu về Goodison Park: Lịch sử và sự thân thuộc của sân vận động Everton, chúng ta cần quay ngược thời gian về cuối thế kỷ 19. Câu chuyện bắt đầu khá thú vị, khi Everton ban đầu chơi tại… Anfield, sân nhà hiện tại của đại kình địch Liverpool. Tuy nhiên, do những tranh chấp về tiền thuê sân, Everton đã quyết định tìm một “mái nhà” mới.

Năm 1892, Goodison Park chính thức được khánh thành, trở thành một trong những sân vận động được xây dựng chuyên biệt cho bóng đá đầu tiên trên thế giới. Sự ra đời của Goodison Park đánh dấu một bước ngoặt không chỉ cho Everton mà còn cho cả lịch sử kiến trúc sân vận động tại Anh.

• Sân vận động tiên phong: Goodison Park tự hào là sân vận động bóng đá đầu tiên ở Anh có khán đài được xây dựng ở cả bốn mặt sân. Nó cũng là nơi đầu tiên giới thiệu khán đài hai tầng (main stand) và sau đó là ba tầng (Goodison Road Stand). Thậm chí, vào năm 1958, Everton còn đi đầu trong việc lắp đặt hệ thống sưởi ấm dưới mặt cỏ, một công nghệ tiên tiến thời bấy giờ giúp đảm bảo chất lượng mặt sân trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt của mùa đông nước Anh.
• Đấu trường quốc tế: Uy tín của Goodison Park còn được khẳng định khi được chọn là một trong những địa điểm tổ chức các trận đấu tại FIFA World Cup 1966, bao gồm cả trận bán kết giữa Tây Đức và Liên Xô. Đây là minh chứng cho tầm vóc và chất lượng của sân vận động này trên bản đồ bóng đá thế giới.

Trải qua hơn một thế kỷ, Goodison Park đã chứng kiến vô số khoảnh khắc lịch sử của Everton, từ những ngày tháng huy hoàng với các chức vô địch quốc gia, những đêm châu Âu đáng nhớ cho đến cả những giai đoạn khó khăn, những cuộc chiến trụ hạng nghẹt thở. Nó thực sự là một cuốn biên niên sử sống động của The Toffees.

Hình ảnh toàn cảnh sân vận động Goodison Park với kiến trúc cổ kính và các khán đài đặc trưng nhìn từ trên cao

“The Grand Old Lady”: Biệt danh và kiến trúc độc đáo

Người hâm mộ bóng đá Anh thường trìu mến gọi Goodison Park bằng biệt danh “The Grand Old Lady” (Bà đầm già đáng kính). Biệt danh này không chỉ nói lên tuổi đời đáng nể của sân vận động mà còn gợi lên hình ảnh một công trình kiến trúc cổ kính, mang đậm dấu ấn thời gian nhưng vẫn giữ được nét uy nghi, quyến rũ riêng.

Kiến trúc của Goodison Park là sự pha trộn độc đáo giữa nét cổ điển và những lần nâng cấp, cải tạo qua nhiều thập kỷ. Không giống như nhiều sân vận động hiện đại với thiết kế liền khối, Goodison Park giữ lại cấu trúc bốn khán đài riêng biệt, mỗi khán đài lại mang một cái tên và câu chuyện riêng:

1. The Howard Kendall Gwladys Street End: Thường được gọi tắt là “Gwladys Street”, đây là khán đài phía sau cầu môn nổi tiếng với sự cuồng nhiệt của các CĐV nhà. Bầu không khí ở đây luôn sôi động và tạo ra sức ép rất lớn lên đối thủ.
2. The Bullens Road Stand: Nằm đối diện khán đài chính, nổi bật với cấu trúc hai tầng và những hàng cột chống đỡ mái che đặc trưng – một hình ảnh quen thuộc với những ai từng xem các trận đấu tại Goodison. Khán đài này thường dành một phần cho CĐV đội khách.
3. The Sir Philip Carter Park Stand: Trước đây là Park End, khán đài này nằm ở đầu kia của sân, đối diện Gwladys Street. Nó cũng có kiến trúc đặc trưng và là một phần không thể thiếu của tổng thể sân vận động.
4. The Main Stand (Khán đài chính): Là khán đài lâu đời nhất, mang trong mình nhiều giá trị lịch sử và là nơi đặt khu vực kỹ thuật, phòng thay đồ.

Một trong những đặc điểm kiến trúc độc đáo và có phần “kỳ lạ” nhất của Goodison Park: Lịch sử và sự thân thuộc của sân vận động Everton chính là sự hiện diện của nhà thờ St. Luke’s. Nhà thờ này nằm ngay góc giao giữa khán đài Main Stand và Gwladys Street, khiến cho góc sân này có thiết kế hơi khác biệt. Hình ảnh nhà thờ cổ kính nép mình bên cạnh một sân vận động sôi động tạo nên một khung cảnh rất riêng, không thể tìm thấy ở bất kỳ đâu khác. Những cây cột chống đỡ mái che ở một số khán đài, dù đôi khi che khuất tầm nhìn của khán giả, cũng đã trở thành một phần bản sắc không thể tách rời của “Bà đầm già”.

Bầu không khí cuồng nhiệt: Sức mạnh từ các Toffees

Nếu kiến trúc cổ kính tạo nên vẻ ngoài đặc trưng, thì chính bầu không khí cuồng nhiệt bên trong mới là linh hồn thực sự của Goodison Park. Sự gần gũi giữa các khán đài và mặt sân tạo ra một cảm giác thân mật nhưng cũng đầy áp lực cho các cầu thủ. Âm thanh tại Goodison Park có thể trở nên dữ dội đến mức đinh tai nhức óc, đặc biệt là khi đội nhà đang tấn công hoặc trong những trận cầu đinh.

• Bài ca Z-Cars huyền thoại: Ngay trước mỗi trận đấu sân nhà, khi giai điệu của bài Z-Cars (nhạc hiệu của một serie phim cảnh sát cũ của Anh) vang lên qua loa phóng thanh, cả sân vận động như bùng nổ. Đó là tín hiệu quen thuộc, báo hiệu trận chiến sắp bắt đầu, và các Toffees đã sẵn sàng tiếp lửa cho đội nhà. Âm thanh này đã trở thành một phần bản sắc, một nghi thức không thể thiếu tại Goodison.
• “Chảo lửa” thực sự: Khoảng cách gần giữa sân và khán đài khiến các cầu thủ, đặc biệt là đội khách, cảm nhận rõ rệt sức nóng từ bốn phía. Tiếng la ó, huýt sáo hay những lời cổ vũ cuồng nhiệt có thể tác động lớn đến tâm lý thi đấu. Nhiều đội bóng lớn đã phải trải qua những buổi chiều hoặc tối khốn khổ tại đây, bị cuốn vào lối chơi máu lửa của Everton và bầu không khí rực lửa trên khán đài.
• Điểm tựa tinh thần: Trong những giai đoạn khó khăn, chính sự cổ vũ không ngừng nghỉ từ các khán đài Goodison Park đã tiếp thêm sức mạnh cho các cầu thủ Everton. Không ít lần, đội bóng áo xanh vùng Merseyside đã tạo nên những cuộc lội ngược dòng ngoạn mục hay giành những điểm số quan trọng trong cuộc đua trụ hạng nhờ vào “cầu thủ thứ 12” này. Có thể nói, Goodison Park: Lịch sử và sự thân thuộc của sân vận động Everton không chỉ là nơi thi đấu, mà còn là một pháo đài, một điểm tựa tinh thần vững chắc.

Bình luận viên bóng đá Anh kỳ cựu Alan Green từng nhận xét: “Không có nhiều sân vận động ở Anh có thể tạo ra bầu không khí như Goodison Park vào một đêm thi đấu dưới ánh đèn. Nó có thể đáng sợ, nó có thể mãnh liệt, và nó chắc chắn là một lợi thế lớn cho Everton.”

Những khoảnh khắc vàng son tại Goodison Park

Lịch sử hơn 130 năm của Goodison Park gắn liền với những chương huy hoàng nhất trong lịch sử Everton. Sân vận động này đã chứng kiến những thế hệ vàng, những danh hiệu cao quý và những màn trình diễn đi vào huyền thoại.

• Nơi nâng cao chức vô địch: Phần lớn trong 9 chức vô địch quốc gia Anh (First Division/Premier League) của Everton đã được định đoạt hoặc ăn mừng tại Goodison Park. Những mùa giải 1962-63, 1969-70, hay đặc biệt là giai đoạn hoàng kim giữa những năm 1980 dưới thời HLV Howard Kendall (vô địch 1984-85, 1986-87) đều để lại những dấu ấn sâu đậm tại “Bà đầm già”.
• Đêm châu Âu huyền diệu: Một trong những đêm đáng nhớ nhất lịch sử CLB là trận bán kết lượt về Cúp C2 châu Âu (European Cup Winners’ Cup) mùa giải 1984-85. Everton đối đầu Bayern Munich hùng mạnh. Sau khi hòa 0-0 ở lượt đi trên đất Đức, The Toffees bị dẫn trước 0-1 ngay tại Goodison Park. Nhưng rồi, trong một hiệp hai bùng nổ với sự cổ vũ điên cuồng từ khán đài, Everton đã lội ngược dòng thắng 3-1, tạo nên một trong những màn trình diễn xuất sắc nhất lịch sử CLB và tiến vào chung kết (sau đó vô địch). Bầu không khí đêm đó được mô tả là “không thể tin nổi”.
• Sân khấu của các huyền thoại: Goodison Park là nơi trình diễn tài năng của những tượng đài vĩ đại nhất Everton. Từ Dixie Dean, người ghi 60 bàn thắng không tưởng trong một mùa giải (1927-28), đến “Holy Trinity” gồm Alan Ball, Howard Kendall, Colin Harvey những năm 60-70, hay những chiến binh như Peter Reid, Kevin Ratcliffe, Graeme Sharp ở thập niên 80. Gần hơn, người hâm mộ không thể quên những khoảnh khắc bùng nổ của Duncan Ferguson, sự tinh quái của Andrei Kanchelskis, hay những bước chạy đầu tiên đầy triển vọng của một cậu bé tên Wayne Rooney trước khi anh chuyển sang Manchester United.
• Derby Merseyside rực lửa: Những trận derby Merseyside với Liverpool tại Goodison Park luôn mang đến những cảm xúc đặc biệt. Sự kình địch, căng thẳng nhưng cũng đầy đam mê tạo nên một bầu không khí có một không hai. Dù kết quả thế nào, những trận derby tại đây luôn là những cuộc đối đầu không khoan nhượng và đáng chờ đợi. Việc theo dõi những diễn biến mới nhất của các trận đấu này luôn là mối quan tâm hàng đầu của người hâm mộ, như được cập nhật tại trangtinbongda.com.

Tại sao Goodison Park lại đặc biệt và thân thuộc đến vậy?

Nhiều sân vận động có lịch sử, nhiều nơi có kiến trúc đẹp, nhưng điều gì khiến Goodison Park: Lịch sử và sự thân thuộc của sân vận động Everton lại trở nên đặc biệt và gần gũi với người hâm mộ đến thế?

Câu trả lời ngắn gọn: Goodison Park đặc biệt vì lịch sử lâu đời, kiến trúc cổ kính đầy cá tính, bầu không khí cuồng nhiệt khó nơi nào sánh bằng và vô số kỷ niệm vàng son gắn liền với CLB Everton qua nhiều thế hệ. Chính những yếu tố này hòa quyện lại, tạo nên sự thân thuộc như một ngôi nhà thứ hai đối với các Toffees.

Đi sâu hơn, sự đặc biệt của Goodison Park đến từ:

• Tính cộng đồng: Sân vận động nằm lọt thỏm giữa khu dân cư, tạo ra sự gắn kết chặt chẽ với cộng đồng địa phương. Đến Goodison Park không chỉ là đi xem bóng đá, mà còn là một phần của cuộc sống, của văn hóa vùng Merseyside.
• Giá trị di sản: Trong bối cảnh nhiều CLB chuyển đến những sân vận động hiện đại, hào nhoáng nhưng đôi khi thiếu đi “linh hồn”, Goodison Park vẫn đứng đó như một biểu tượng của sự bền bỉ, của giá trị truyền thống trong bóng đá Anh. Nó nhắc nhở về cội nguồn và lịch sử hào hùng của CLB.
• Cảm giác “thuộc về”: Với thiết kế có phần lỗi thời nhưng ấm cúng, những hàng ghế gỗ cũ kỹ ở một số khu vực, những góc sân đặc trưng, Goodison Park mang lại cảm giác thân quen, gần gũi. Nó không hào nhoáng nhưng chân thật, giống như tính cách của những người con vùng Merseyside – thẳng thắn, mạnh mẽ và đầy nhiệt huyết.

Tương lai nào cho Goodison Park khi Everton chuyển nhà?

Một chương mới sắp mở ra cho Everton khi CLB đang tiến hành xây dựng sân vận động mới hiện đại tại Bramley-Moore Dock, dự kiến sẽ hoàn thành trong vài năm tới. Điều này đồng nghĩa với việc những ngày tháng của Goodison Park với tư cách là sân nhà của Everton đang dần đi đến hồi kết.

Thông tin về việc chia tay “Bà đầm già” chắc chắn mang đến nhiều cảm xúc trái chiều cho người hâm mộ. Có sự háo hức về một tương lai tươi sáng hơn với một sân vận động hiện đại, tiện nghi, sức chứa lớn hơn, hứa hẹn mang lại nguồn doanh thu dồi dào cho CLB. Nhưng bên cạnh đó là sự tiếc nuối vô bờ khi phải rời xa một nơi đã gắn bó máu thịt, một biểu tượng đã tồn tại hơn 130 năm.

Câu hỏi lớn được đặt ra là tương lai nào sẽ chờ đợi Goodison Park sau khi Everton chuyển đi? Liệu nó có bị phá bỏ hoàn toàn hay sẽ được giữ lại một phần như một di sản? Kế hoạch cụ thể vẫn đang được thảo luận, nhưng chắc chắn rằng, việc bảo tồn những giá trị lịch sử và tinh thần của Goodison Park là điều mà CLB và cộng đồng địa phương hết sức quan tâm.

Dù tương lai có ra sao, Goodison Park: Lịch sử và sự thân thuộc của sân vận động Everton sẽ mãi mãi là một phần không thể xóa nhòa trong ký ức của các Toffees và lịch sử bóng đá Anh. Những tiếng hò reo, những bàn thắng, những giọt nước mắt và nụ cười tại “Bà đầm già” sẽ luôn sống mãi.

Câu hỏi thường gặp (FAQ) về Goodison Park

Goodison Park được xây dựng năm nào?
Goodison Park được chính thức khánh thành vào ngày 24 tháng 8 năm 1892.

Sức chứa của Goodison Park là bao nhiêu?
Hiện tại, sức chứa của Goodison Park là khoảng 39,414 chỗ ngồi, khiến nó trở thành một trong những sân vận động có quy mô trung bình khá tại Premier League nhưng lại nổi bật về bầu không khí.

Tại sao Goodison Park có biệt danh là “The Grand Old Lady”?
Biệt danh này xuất phát từ tuổi đời rất cao của sân vận động (hơn 130 năm) và kiến trúc có phần cổ kính, đáng kính của nó trong làng bóng đá Anh.

Trận đấu đáng nhớ nhất tại Goodison Park là gì?
Có rất nhiều trận đấu đáng nhớ, nhưng trận bán kết lượt về Cúp C2 châu Âu năm 1985 với Bayern Munich (Everton thắng 3-1) thường được nhắc đến như một trong những đêm huy hoàng và có bầu không khí cuồng nhiệt nhất lịch sử sân.

Everton sẽ chuyển đến sân vận động mới khi nào?
Everton dự kiến sẽ chuyển đến sân vận động mới tại Bramley-Moore Dock vào đầu mùa giải 2025-2026, mặc dù lịch trình có thể thay đổi.

Điều gì làm nên sự khác biệt của bầu không khí tại Goodison Park?
Sự kết hợp giữa kiến trúc gần gũi với mặt sân, sự cuồng nhiệt và tiếng cổ vũ không ngừng của các Toffees, cùng với lịch sử và truyền thống lâu đời tạo nên một bầu không khí độc đáo, mãnh liệt và đầy cảm xúc.

Ai là cầu thủ ghi nhiều bàn nhất tại Goodison Park?
Huyền thoại Dixie Dean là cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất trong lịch sử Everton, và phần lớn những bàn thắng đó được ghi tại sân nhà Goodison Park. Ông giữ kỷ lục ghi 60 bàn thắng trong một mùa giải VĐQG Anh 1927-28.

Goodison Park không chỉ là những viên gạch, những hàng ghế hay thảm cỏ xanh. Nó là một thực thể sống, mang trong mình nhịp đập của lịch sử, niềm đam mê của hàng triệu con tim yêu bóng đá. Dù cho Everton sắp chuyển sang một ngôi nhà mới hiện đại hơn, vị thế huyền thoại và sự thân thuộc của “Bà đầm già” sẽ mãi là một phần di sản quý giá của bóng đá Anh. Goodison Park: Lịch sử và sự thân thuộc của sân vận động Everton sẽ luôn là một chương đẹp đẽ, đầy cảm xúc trong cuốn sách vĩ đại về môn thể thao vua.

Bạn có kỷ niệm nào đáng nhớ với Goodison Park không? Hãy chia sẻ cảm nghĩ của bạn về “Bà đầm già” này ở phần bình luận bên dưới nhé!